sábado, 11 de abril de 2009

CESAR VALLEJO-MAN

(En la tumba de César Vallejo, Cementerio de Montparnasse, París, 2009)
CESAR VALLEJO-MAN


Halaspa hamuni mana piq rikusqan,
wayratapis llallirqamuspa, tutatapis p’unchaychamuspa,
K’uchun k’uchunta rimasqaykita purichispa
Samisqaykita qatipaspa
K’alan simikunata hayuspa
Wayrawan qarquspa, hatarichinapaq musuq harawita,
rimasqaikiman kuskachaspa.

Kunan, qanman ñawiruruyta saqisaq
Chaywan hatunmanta qhawarinaypaq
Hallp’ata quispichispa ch’askaman apanapaq
pachamamata ch’aqchuspa, t’ikata phutuchinapaq
Unumamata chuyaspa, inti taytaman haywarinapaq
Urqukunata huñuspa, Apuman kutichinapaq.

Runaq chanimninmanta rimarqanqui,
Sunqunta llamp’urqanqui simiykiwan,
Tiyarichinki allin harawiyki ñawinchaqkunaqta
Ichaqa, kasqanmi k’aspiwan waqtakuy, nanallampuni,
Chay k’aspi k’arakunaq maquinpiraqmi.

Kausayninchista hunt’achisun, yuyaynikiman hina,
Pachakutiman taripanapaq
Atipasun kallpanchista huñuspa,
Ñanta kicharispa muyaman waykusun.

¡¡ Kusikuita tarpusun, sunqunchis t’ikarinanpaq !!
TRADUCCION DE LA POESIA DE CESAR VALLEJO AL QUECHUA
YANA RUMI, YURAQ RUMI PATAPI

Wañupusaq Parispi unu parawan,
chay p’unchayta yuyarichkaniñan.
wañupusaq Parispi- mana phawarikunichu-
illapachay p’unchaypaschà, kunan hina parquy mit’api.

Illapachay p’unchaychà kanqa, imaraykuchus kay p’unchay, illapachay, qhillqani harawita
kay wachupi, maki tullukunata churaykukuni
mana atikuqtinpis, hayk’aqpas kunan hina, tukurqanichu,
llapan ñanniywan, sapay qhawayukunaypaq.

Cesar Vallejo wañupun, maqarqanku
llapa mana pitapis imanaqtin;
waqtarqanku sinchita q’aspiwan, sinchita.

Wachqhawanpis; chay uyanchaq
illapachay p’unchaykuna, maki tullukunapis,
sapa kay, para, ñankuna…

Qhillqaq: César Vallejo
Tiqraq: Adolfo Zárate Pérez
Me moriré en París con aguacero,
un día del cual tengo ya el recuerdo.
Me moriré en París -y no me corro-
tal vez un jueves, como es hoy, de otoño. /
Jueves será, porque hoy, jueves, que proso
estos versos, los húmeros me he puesto
a la mala y, jamás como hoy, me he vuelto,
con todo mi camino, a verme solo.

César Vallejo ha muerto, le pegaban
todos sin que él les haga nada;
le daban duro con un palo y duro

también con una soga; son testigos
los días jueves y los huesos húmeros,
la soledad, la lluvia, los caminos...